مقایسه دو روش تصمیم گیری mola fuzzy و topsis fuzzy در آمایش سرزمین (مطالعه موردی: علی آباد، گرگان و کردکوی)

آمایش سرزمین پایه ای علمی برای استفاده اصولی و پایدار از منابع طبیعی به شمار می رود و تنها راه جلوگیری از مسائل محیط زیستی و نیز تنها راه رسیدن به توسعه پایدار است. جهت نیل به این مقصود لازم است روش هایی به کار گرفته شوند که هر چه بیشتر فرایندهای پویا و پیچیده واکنش های متقابل بوم سازگانی را جهت مدیریت آن در نظر بگیرند. در دانش آمایش سرزمین امروزه به تدریج روش های رستری نوین جایگزین روش های قدیمی برداری شده اند. این تحقیق با هدف اجرای آمایش سرزمین به دو روش mola fuzzy و topsis fuzzy و مقایسه بین نتایج آنها در منطقه محدود به سه شهرستان علی آباد کتول، گرگان و کردکوی از توابع استان گلستان انجام شد. در ابتدا برای توسعه منطقه ده کاربری کشاورزی آبی، حفاظت، اکوتوریسم متمرکز، آبزی پروری گرمابی، کشاورزی دیم، مرتعداری، توسعه صنعتی و شهری، اکوتوریسم گسترده، جنگلداری و آبزی پروری سردابی به عنوان اهداف دهگانه در نظر گرفته شدند. با شناسایی موجودی های منابع اکولوژیک جمع آوری و طبقه بندی آنها نقشه های mce مربوط به هر کاربری هدف تهیه شد. سپس آمایش منطقه با استفاده از این نقشه ها به دو روش mola fuzzy و topsis fuzzy انجام شد. نتایج نشان دادند که سهم اراضی مناسب برای کاربری های کشاورزی آبی، حفاظت، اکوتوریسم متمرکز، آبزی پروری گرمابی، کشاورزی دیم، مرتعداری، توسعه صنعتی و شهری، اکوتوریسم گسترده، جنگلداری و آبزی پروری سردابی در روش mola fuzzy به ترتیب برابر با 54/17%، 71/31%، 94/0%، 06/4%، 674/0%، 35/1%، 91/1%، 46/23%، 7/2% و 674/0% و سهم این کاربریها در روش topsis fuzzy به ترتیب برابر با 9/0%، 12/51%، 28/2%، 004/0%، 0%، 02/0%، 08/2%، 76/19%، 016/9% و 0% است. در نقشه استخراجی آمایش از روش mola fuzzy، منطقه به هر ده کاربری هدف اختصاص یافت و این در حالی است که نقشه استخراجی آمایش در روش topsis fuzzy دارای هشت کاربری از ده کاربری است. سادگی اجرا، سادگی در تفهیم فرایند، امکان تکرار نامحدود عملیات و مقایسه پیکسل به پیکسل و صرفه جویی در زمان را می توان از نقاط قوت روشfuzzy mola در قیاس با روشfyzzy topsis برشمرد. نیز روشfuzzy topsis با نظر به اینکه پارامترهای سیمای سرزمین در اجرای آن دخالت داده شده اند، به نوعی ساختار دقیق تری نسبت به روش mola fuzzy دارد و دارای انسجام و یکپارچگی بیشتری در نقشه استخراجی است. سختی کار و سختی تکرار فرایند و زمان بر بودن مشکلاتی است که در اجرای روش topsis fuzzy می توان به آنها اشاره کرد.